Frank Mietes van Alles over Waterstof: 'Grootste bottleneck is de aanvoer'

Erwin Geurts (rechts) en Frank Mietes van Alles over Waterstof bij waterstofgestookte cv-ketels. (Foto: Alles over Waterstof)

Er gebeurt momenteel van alles op het gebied van waterstof. Maar wie zijn monument nu al wil verwarmen met waterstof, zal dat zelf moeten organiseren. “De aanvoer van waterstof is nog een bottleneck, net als de beschikbaarheid van groene waterstof”, zegt Frank Mietes van Alles over Waterstof.

Vooral achter de schermen van de industrie gebeurt veel rondom waterstof. “Dat is niet allemaal even zichtbaar, maar het heeft ook een lange tijd nodig en gaat stapje voor stapje”, zegt Mietes. De industrie gebruikt nu al veel waterstof voor diverse doeleinden en een belangrijke stap is om die eerst te gaan vergroenen. De bouw van de grootste Elektrolyzer van Europa door Shell op de Tweede Maasvlakte gaat daar een belangrijke rol in spelen, maar dan nog is er volop import nodig. “In de haven van Rotterdam zijn diverse initiatieven om terminals te ontwikkelen die geschikt zijn voor de import van waterstof of voor ammoniak als drager van waterstof.”

Distributienetwerk

Ook wordt er hard aan gewerkt om het aardgasdistributienetwerk geschikt te maken voor waterstof. Als eerste wordt restcapaciteit op het hoofdnet geschikt gemaakt, waarvoor compressoren en dergelijke vervangen moeten worden. “Als het gaat om verwarming van woningen, dan is het huisnetwerk meestal wel geschikt. Waterstof daarin heeft – net als aardgas - ook maar een druk van 30 millibar. Het straatnetwerk met gele buizen is meestal ook wel geschikt. De druk daarin is met 100 millibar ook maar laag”, geeft Mietes aan.
Gasunie richt zich voorlopig echter vooral op het geschikt maken van het netwerk voor levering aan de industrie. Leveren van waterstof aan woningen via het bestaande netwerk staat pas voor langere termijn op de planning. Toch staan ook hier de ontwikkelingen niet stil.

“Als het gaat om verwarming met waterstof lopen er onder meer projecten in Lochem en in Wagenborgen in Groningen. In Lochem gaat het om monumentale villa’s; in Wagenborgen om bijna 40 woningen uit de jaren 70. In Lochem wordt waterstof met een vrachtwagen aangevoerd met een zogenaamde tubetrailer; in Wagenborgen wordt op den duur ook waterstof nabij de locatie opgewerkt.”

Lokale productie

Het probleem zit dan ook eigenlijk niet in het netwerk en ook niet in de waterstofketel. “Technisch is het allemaal wel te doen. Het wordt vooral ingewikkeld door de aanvoer van waterstof. Bij grootschalig gebruik kun je dat allemaal niet over de weg vervoeren. Opschalen kan nu eigenlijk alleen door lokale productie.”

Andere projecten met waterstof in de gebouwde omgeving zijn dan ook breder opgezet. “Zoals ziekenhuis Rijnstate in Elst. Daar wordt de overproductie van stroom door PV-panelen gebruikt voor het opwekken van waterstof. Dat wordt omgezet als er een tekort aan stroom is en tevens wordt de warmte die hierbij vrijkomt gebruikt voor het bereiden van warm tapwater. De totale systeemefficiency neemt hiermee sterk toe, wat vaak een uitdaging is bij waterstofsystemen. Iets soortgelijks doet ontwikkelaar Schipper Bosch in Wolfheze met een kleinschalig woningbouwproject. De vrijkomende warmte wordt hier gebruikt voor een lokaal warmtenet. Hier wordt niet alleen naar de eigen opwek door PV gekeken, maar wordt ook gestuurd op de stroomprijs: er wordt waterstof geproduceerd als de prijs laag is en teruggeleverd als de prijs hoog is.”

Wie nu zijn monument zou willen verwarmen met waterstof, staat dus vooral voor de uitdaging om waterstof aangevoerd te krijgen. En dan liefst ook nog groen. “Dat betekent dat je een opslag zult moeten creëren. Dan moet je vergunning hebben van de omgevingsdienst en van de veiligheidsdienst. Bij een binnenstedelijk monument zal dat heel lastig worden.” Daarbij is het ook financieel op dit moment nog niet echt aantrekkelijk om over te stappen op waterstof.

“Niettemin is het verstandig om de ontwikkelingen goed te volgen, bijvoorbeeld via onze website”, besluit Mietes.