Gastcollege van Vincent van Rossem op vakbeurs MONUMENT: mis het niet!

Vincent van Rossem

Monumenten-expert en emeritus hoogleraar Vincent van Rossem geeft tijdens vakbeurs MONUMENT op woensdag 15 mei in de middag een college over het belang van monumentenzorg voor de stedenbouwkundige kwaliteiten van onze steden. Van Rossem behoeft bij de meeste bezoekers van vakbeurs MONUMENT geen introductie, maar we kijken graag voorruit naar het optreden van ’s lands bekendste architectuurhistoricus.  
 
Waar gaat uw college over? 

“De organisatie heeft mij gevraagd om iets te zeggen over monumentenzorg op stedenbouwkundig niveau. Dat is een interessant probleem. Na een lange strijd is het rond 1975 gelukt om onze oude binnensteden te beschermen tegen dolle vernieuwingsplannen. Waarschijnlijk ben jij te jong om je dat te herinneren maar het idee was om grote verkeersdoorbraken te maken, met moderne kantoorgebouwen en parkeergarages. Daarna is langzaam het besef gegroeid dat het in de stadsvernieuwing ook niet verstandig was om eerst alles af te breken. Het meest recent is natuurlijk de discussie over de naoorlogse woonwijken.” 

 Wat is de belangrijkste actuele kwestie in monumentenland? 

“De belangrijkste actuele kwestie is (eigenlijk zoals altijd) wat doen we met verouderde gebouwen? Kerkgebouwen die leeg komen. Bedrijfsgebouwen, waaronder ook boerderijen. Verouderde scholen. Kantoorgebouwen. Gaan we die allemaal afbreken? Of moeten we die allemaal op de monumentenlijst plaatsen, met alle problemen van dien? Slopen is slecht voor het milieu en leidt vaak tot verarming in de gebouwde omgeving. Door nog wat zorgvuldiger te renoveren kunnen we de vaak draconische eisen van de monumentenzorg ontlopen.” 

 Bij welke innovatie is de monumentenzorg het meest gebaat? Waar zitten we nu om te springen!  

“We zitten te springen om een realistisch klimaatbeleid. In de steden is het wel mogelijk om met restwarmte ver te komen, appartementen zijn energetisch bovendien in het voordeel. Ook is er meer geld beschikbaar, bijvoorbeeld bij corporaties, voor grote investeringen. Voor miljoenen verouderde en vaak vrijstaande woningen in particulier bezit buiten de steden is nul op de meter geen realistisch doel. Voor monumentale boerderijen is het al helemaal geen realistisch doel. Met een brute verhoging van de gasrekening wordt dat probleem niet opgelost. De techniek van isolatie kan mogelijk nog sterk verbeterd worden en ruimhartige subsidie zal onvermijdelijk zijn. Aardgas blijft onmisbaar voor de verwarming van deze woningen zolang de warmtepomp niet revolutionair verbeterd wordt.” 

Klik hier voor het volledige kennisprogramma van MONUMENT.