Groot Tuighuis wint Erfgoed Duurzaamheidprijs
Foto: Groot Tuighuis is getransformeerd en verduurzaamd. (Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch)
Het onlangs verbouwde en verduurzaamde nieuwe Erfgoedcentrum in Den Bosch is in de categorie zakelijk de winnaar geworden van de Erfgoed Duurzaamheidsprijs 2023. De monumentale woning van oud-wethouder Huub van Oorschot in Culemborg won de verduurzamingsprijs in de categorie particulier.
De andere genomineerden in de categorie zakelijk waren ‘De Klasse’, een voormalig bedrijfsgebouw in Leeuwarden, en een door vereniging Hendrik de Keyser verduurzaamde woning uit 1666. In de categorie particulier zijn twee verduurzaamde monumentale woonboerderijen in Oudega en in Enschede net buiten de prijzen gevallen.
Groot Tuighuis
Groot Tuighuis is een kerkgebouw – St. Jacobskerk - uit 1430 dat onlangs is gerevitaliseerd en verduurzaamd van energielabel E naar A+. Het is nu de thuisbasis van Erfgoed ’s-Hertogenbosch en heeft op de gehele begane grond een publieksfunctie gekregen. Met kleurreconstructie zijn de historische aanpassingen in het gebouw geaccentueerd. Alle herbestemmingen door de eeuwen heen zijn nu duidelijk zichtbaar.
De uitdaging voor de architect en aannemer was om dit monumentale pand niet alleen bouwkundig maar ook duurzaam te verbouwen. De installaties zijn compleet vernieuwd. Het Groot Tuighuis heeft nu onder andere een warmtepomp en vloerverwarming. Tussenvloeren zijn geïsoleerd en de vide is dichtgelegd met een beloopbare glazen vloer. De ramen zijn geïsoleerd met verschillende technieken, zoals vacuümglas en achterzetramen. Op de aanbouw komen 62 zonnepanelen. Verder is geëxperimenteerd met hennep, schapenwol, houtvezelplaat, gerecyclede spijkerbroeken. Zo is ook voor toekomstige projecten in de gemeente 's-Hertogenbosch praktijkkennis opgedaan. Zoveel mogelijk materiaal is ter plaatse hergebruikt.
Bij de monumentale woning in Culemborg van oud-wethouder Huub van Oorschot zijn de monumentale waarden zoveel mogelijk behouden, teruggebracht of geaccentueerd en daarnaast is het pand zoveel als mogelijk verduurzaamd. De niet monumentale delen en niet geïsoleerde (betonnen) vloeren zijn uit het pand verwijderd. Daarna is met oog voor detail het gehele monument gerestaureerd en opnieuw opgebouwd.
Publieksjury
Behalve de vakmatige jury kon ook het publiek zijn mening geven. Van 14 augustus tot en met 24 september kon zij een of meerdere projecten een ‘like’ geven. Het in 2019 gerestaureerde Uncle Louis Store gebouw uit 1951 op Aruba heeft de meeste ‘likes’ verzameld en is daarmee winnaar geworden van de publieksprijs.
De Erfgoed Duurzaamheidsprijs is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Nationaal Restauratiefonds en stichting Nederland Monumentenland. De Erfgoed Duurzaamheidsprijs is in 2022 in het leven geroepen toen ‘Duurzaamheid’ het thema was van Open Monumentendag. Dit jaar waren er in totaal 43 inzendingen.