Handboek kleurenpalet voor behoud Veenhuizen

Gevangenisdorp Veenhuizen is anderhalve eeuw geleden buitengewoon samenhangend vormgegeven. Een nieuw handboek met kleurenpalet helpt bewoners en gemeente om dat harmonieuze beeld te behouden.

Na eerdere losse verkopen zijn vorig jaar zo’n tachtig gebouwen en landschapselementen in gevangenisdorp Veenhuizen aan Stichting de Nieuwe Rentmeester overgedragen. De stichting is een samenwerking van Stichting Het Drentse Landschap en BOEi. De nieuwe eigenaar is druk bezig om de toestand van de gebouwen en de beplanting te inventariseren.

Omdat alle betrokkenen de kwaliteit van het als werelderfgoed erkende dorp overeind willen houden zijn er eerst onderzoeken verricht. Bestudeerd zijn de geschiedenis van de bouwwerken, de daarop aangebrachte verf, het landschap en de bomen en struiken.

De onderzoeksvragen kwamen uit de alledaagse praktijk voort. Huizen moeten geschilderd worden en wat is dan de juiste kleurstelling? Hoe zit het met die typische straten met brede grasbermen, laanbomen en hagen om de tuinen? Uit welke periode stamt dat? En is het een beeld om te behouden? Een groep onderzoekers en architecten dook de archieven in, maakte kleurtrappen door laagjes verf weg te krabben en inventariseerde tuinen, lanen en bossen.

De diverse elementen zijn samengebracht in een handboek voor het onderhoud. Het is een aansprekend handboek over de architectonische en landschappelijke samenhang geworden. Hierin kunnen de eigenaren en andere gebruikers eenvoudig opzoeken wat de kleuren van de panden waren en welk effect die op het dorpsbeeld hadden.

Hiërarchie

De herkenbaarheid en de identiteit van de huizen waren in Veenhuizen vaak aan hiërarchie gerelateerd. Het kleurenpalet van het schilderwerk en de inrichting van de tuin hingen samen met het type huis en daarmee met de functie en rang van de bewoners. Kreeg je promotie, dan verhuisde je naar een groter en rijker gedecoreerd huis.

In het team werkten het Rijksvastgoedbedrijf, Atelier Rijksbouwmeester, de provincie Drenthe, de gemeente Noordenveld en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed samen. Vanuit de RCE werkten Natascha Lensvelt, specialist tuinen en parken, en Mariël Polman, specialist kleur en schilderingen, mee aan dit onderzoek. Zij schreven hierover een artikel in Het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Op 9 februari vindt er in Veenhuizen in samenwerking tussen de gemeente en de Rijksdienst een gecombineerd Kleurhistorisch en Groen-erfgoedplatform plaats. Aanmelden via www.cultureelerfgoed.nl. Begin 2023 komen overigens drie unieke locaties in Veenhuizen beschikbaar voor de verhuur. De Nieuwe Rentmeester Veenhuizen zoekt een ondernemer die het Verenigingsgebouw, de Koepelkerk en de Grote Kerk in Veenhuizen wil gaan exploiteren. Gegadigden kunnen zich nog tot en met 14 december melden via nieuwerentmeester.nl.