‘Inspecties voorkomen schade en vervanging’

Leo Bredie: “Uitgangspunt is dat we het gebouw wind- en waterdicht achterlaten.” (Foto: Floris Scheplitz)

Monumentenwacht speelt een belangrijke rol in het onderhoud van gebouwen. De inspecties van deze organisatie zijn belangrijk om groot onderhoud en vooral vervanging van onderdelen te voorkomen. Dat bespaart kosten, maar is ook essentieel voor het behoud van de originaliteit van monumenten.

Vooral bij grote monumenten zijn de inspecties van Monumentenwacht belangrijk, zegt Leo Bredie van Monumentenwacht Zuid-Holland. Kleinere gebouwen en met name woonhuizen zijn over het algemeen ook voor de bewoner gemakkelijk te inspecteren en eventuele lekkages worden veelal snel ontdekt. “Dat is in grote monumenten wel anders, zoals kerken waarin diverse ruimtes onder de kap zijn waar vrijwel nooit iemand komt.”

Een inspectie van Monumentenwacht begint dan ook veelal in die ruimtes onder de kap. “Als we daar wat bijzonders zien, kunnen we daar aan de buitenkant extra op letten.” Het inspecteren van die buitenkant is bij dergelijke monumenten ook specialistisch werk, niet alleen qua kennis, maar ook qua bereikbaarheid. De inspecteurs beschikken over diverse middelen om dit veilig te kunnen doen. Daarnaast beschikken ze over allround kennis van monumenten en materialen. “We werken aan de hand van een inspectie-handboek. Daarnaast hebben ze uitgebreide technische kennis van bouwstijlen, -constructies, -technieken en – materialen. De meeste inspecteurs waren voorheen werkzaam in de restauratie.”

Kleine herstelwerkzaamheden

“Essentie van ons werk is schade te voorkomen en bijvoorbeeld houtrot in de kiem te smoren, zodat monumenten zo veel mogelijk in originele staat kunnen blijven. Kleine herstelwerkzaamheden nemen we daarom gelijk mee in onze inspecties, zoals het recht leggen of het nieuw aanbrengen van een pan of een lei. Ook maken we de goten schoon. En als we lekkages zien in de goot of elders, zullen we die altijd proberen te dichten. Vaak is dat een tijdelijke oplossing en moet er nader herstel volgen, maar ons uitgangspunt is dat we het pand altijd wind- en waterdicht achterlaten”, zegt Bredie.

“Het is een soort APK voor gebouwen, maar het is niet verplicht. Wij hanteren een checklist met mogelijke gebreken en komen waar nodig met een beknopt hersteladvies. De inspecties gebeuren op verzoek, tegen betaling en het inspectierapport en de vermelde adviezen zijn vrijblijvend.”

Zuid-Holland telt meer dan 22.000 monumenten: circa 9000 Rijksmonumenten en circa 13500 gemeentelijke monumenten. Monumentenwacht Zuid-Holland heeft daarvan 3500 als klant. “De regelmaat van de inspecties verschilt. Bij kleinere monumenten is dat vaak eens in de twee tot drie jaar. Bij grote monumenten was dat jaarlijks, maar daar zie je nu ook een verschuiving naar tweejaarlijkse inspecties.”