Nieuw textiel in monumentale interieurs

Mede doordat textiel een beperkte levensduur heeft, is er in monumentale interieurs maar weinig textiel van voor de 19^e eeuw terug te vinden. Oostendorp uit Montfoort heeft zich gespecialiseerd in textiel voor monumenten en creëert met wandbespanningen van textiel, gordijnen en meubelstoffering monumentale interieurs zoals die er destijds uit hadden kunnen zien.

Textiel speelt een belangrijke rol in historische interieurs. Textiel werd toegepast als wandbespanning, maar omvat ook de meubelstoffering en de gordijnen en traplopers. De levensduur van textiel is echter beperkt. Op een gegeven moment valt het uit elkaar. Mede daardoor is er nog wel textiel terug te vinden uit bijvoorbeeld 1880, maar in interieurs uit de 18^e eeuw is het vrijwel volledig verdwenen. Wie zo’n interieur in ere wil herstellen, is dus aangewezen op nieuwe stoffen. Oostendorp uit Montfoort heeft zich daar in gespecialiseerd.

Samenwerking restaurateurs

Oostendorp is geen restaurateur, zegt interieurontwerper en adviseur Dirk van Beek van het bedrijf. Wel werkt Oostendorp geregeld samen met restaurateurs. Bijvoorbeeld om te kijken hoe een textiele wandbespanning na restauratie weer terug kan worden geplaatst of door oude gordijnen van een nieuwe voering te voorzien. Ook schakelt het bedrijf restaurateurs in als het echt oude elementen tegen komt. “Zoals in een project waar we de wandbespanning zouden vervangen. Toen we die weghaalden zat er een heel bijzonder oud behang achter. We hebben de opdrachtgever geadviseerd om daar de Rijksdienst en specialisten bij te halen. We hadden al een opdracht voor vervanging, maar ik vind het ethisch niet verantwoord om gewoon door te gaan als je zoiets tegen komt.”

Maken van een plan

De daadwerkelijke stoffering van een interieur is voor Oostendorp de eindfase van een opdracht die veel omvangrijker is. Die begint met het maken van een plan, waar Van Beek zich vooral mee bezig houdt. Samen met opdrachtgever en andere partijen als monumentencommissie, RCE, restauratiearchitect of restauratie-aannemer wordt bepaald naar welke tijdsperiode het interieur teruggebracht wordt. Dat kan nogal verschillen. Van Beek geeft aan dat er ook historisch vaak veel wisselingen van interieurs zijn geweest. “Na de architectuur onder Lodewijk XV werd deze onder Lodewijk XVI veel verfijnder. Vermogende eigenaren gingen daar in mee en lieten hun interieurs vervangen in de nieuwe stijl. Dat is naast de beperkte levensduur nog een oorzaak van waarom er niet veel echt oud textiel meer te vinden is in interieurs.”

Netwerk van weverijen

Na het bepalen van de tijdsperiode komt de stoffenkeuze aan bod. Oostendorp heeft veel kennis van materialen en technieken van destijds en combineert dat met een uitgebreid netwerk van weverijen vanuit heel Europa. “Dan gaat het om kleuren en dessins maar ook technieken. Het aanbrengen van dessins bijvoorbeeld gebeurde door ze te weven, maar ook door ze te bedrukken met houten blokken of te borduren of te walsen. Dat waren en zijn allemaal verschillende industrieën. Zo zaten de zijdewevers van oorsprong rond Lyon, terwijl in de omgeving van Amiens de bedrijven zaten die de walstechniek gebruikten.”

“Een aantal stoffen zijn nog ‘standaard’ leverbaar. Het gaat dan om stoffen in bepaalde kleuren en met bepaalde dessins, aangebracht volgens bepaalde technieken. Als iemand iets anders wil, moet je de archieven van de weverijen in. Wij hebben uitgebreide contacten en weten wat we waar moeten zoeken, om met de juiste stoffen, dessins en technieken te komen.” Daarin gaat Oostendorp heel ver. Want zelfs bijvoorbeeld de manier van afhangen van gordijnen is historisch bepaald, waarbij de gordijnen zijn voorzien van speciale zogenaamde passementen.

Oostendorp is exposant op MONUMENT 2022 en vertelt daar graag meer over hun manier van werken voor het terugbrengen van historische interieurs.