‘Toekomst Religieus Erfgoed’ krijgt vervolg
Acht landelijke partners hebben getekend voor het vervolg van de gezamenlijke nationale kerkenaanpak in Nederland. Deze aanpak wordt sinds 2018 succesvol gevoerd onder de noemer Programma Toekomst Religieus Erfgoed.
Het landelijke samenwerkingsverband Toekomst Religieus Erfgoed richt zich op een onverminderde inzet voor het religieus erfgoed. Het heeft sinds 2018 al veel opgeleverd. Partners zijn het ministerie, provincies, gemeenten, kerkeigenaren en verschillende erfgoedorganisaties. De ondertekening betreft het vervolgen van het programma en de gezamenlijke afspraken tot en met eind 2024. Hiervoor is in 2023 en 2024 jaarlijks 400.000 euro beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW).
Er is daarbij sterk ingezet op het instrument Kerkenvisie. Dit in 2019 breed geïntroduceerde instrument wordt nu in 240 gemeenten benut om het gesprek over de toekomst van bijna 70% van alle gebedshuizen in de samenleving te faciliteren. De visies die al afgerond zijn, laten zien dat ze worden vertaald in allerlei afspraken, producten, acties en voorzieningen.
In stand houden
De Kerkenvisies brengen ook aan het licht wat de actuele concrete opgaven per gebedshuis zijn: onderhoud en restauratie, verduurzaming, herbestemmen en aanpassen voor meervoudig gebruik. Als een kerkenvisie klaar is, is daarmee het proces niet afgerond. Dan komt juist de complexe opgave van het in gebruik houden van een deel van de kerken en het een goede toekomst geven van andere. Focus ligt daarbij de komende tijd op afronding van de Kerkenvisies en het traject ná de Kerkenvisie. Hoe kan de Kerkenvisie bijvoorbeeld in gemeentelijk beleid worden geïmplementeerd en hoe wordt het onderdeel van de Omgevingswet?
Het programma Toekomst Religieus Erfgoed onderzoekt, bespreekt en geeft richting in 2023 en 2024 aan de maatschappelijke opgaven rondom verduurzaming, sociaal-maatschappelijke vraagstukken, transformatieruimte en de financiële consequenties voor gebedshuizen. Daarnaast zijn er urgente opgaves. De energiecrisis zorgt bij kerkbeheerders voor grote zorgen en het tempo van leegstand wordt verder versneld. Verduurzamen is voor deze categorie gebouwen dan ook noodzakelijk. Doordat veel kerkgebouwen een monumentenstatus hebben, is dat maatwerk. Het groeiend functieverlies van kerken is onverminderd groot. Kerkinterieurs zijn daarbij kwetsbaar en verdienen aandacht en bescherming.
Acht ondertekenaars
De partijen die de samenwerkingsafspraken over het vervolg van het programma Toekomst Religieus Erfgoed ondertekenden zijn het ministerie van OCW, het IPO, de VNG, het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken, de Vereniging van Beheerders van Monumentale Kerkgebouwen, Museum Catharijneconvent. Erfgoedvereniging Heemschut en het Nationaal Restauratiefonds.