Handgeschilderd behang, opleving van een verdwenen ambacht

Handgeschilderd behang, opleving van een verdwenen ambacht

Speciaal voor de vakbeurs MONUMENT heeft Snijder&Co een kamergroot behangsel geschilderd. Het kleurrijke behang met vogels is te zien in de stand van de firma Oostendorp (stand A055).

Snijder&Co bestaat uit Jaap Snijder en Marcelo Gimenes. Sinds 2013 hebben zij zich toegelegd op het vervaardigen van handgeschilderde behangsels.

Jaap Snijder: “Het schilderen van grote landschapbehangsels voor herenhuizen, grachtenpanden en buitenplaatsen was vooral in de 18de eeuw enorm populair. Veel pronkkamers waren voorzien van wandvullende arcadische voorstellingen. Het is opmerkelijk dat er zo weinig van deze 'Kamers in het rond' bewaard zijn gebleven. Ook is de kennis over het maakproces grotendeels verloren gegaan. Pas toen wij begonnen met het schilderen van behang werden wij ons bewust van de omvang en het belang van deze Nederlandse ambacht. Het is fascinerend om te ontdekken hoe men destijds met de juiste effecten lege muren transformeerden tot illusionistische landschappen. Duizenden vertrekken hebben minstens één 'kamer in het rond' gehad.”

Deze decoratieve interieurkunst raakte echter na 1800 door diverse oorzaken in verval. De ontmanteling van de kamers begon vanaf het midden van de 19ste eeuw. Men vond de 18de eeuwse kunst inferieur aan de Gouden Eeuw en raakte uitgekeken op de kwetsbare behangsels. De resterende behangschilderijen die in situ bewaard zijn gebleven zijn zeer zeldzaam en nauwelijks bekend bij het grote publiek. De overgebleven schetsen, reisverslagen en nota's geven slechts een beperkt beeld van deze ambacht en de gebruikte technieken. Dat zorgt voor een groot hiaat in onze kennis en inzicht over de 17de en 18de eeuwse decorschilders en interieurkunst. Hoe kwam het behang tot stand? Hoe verliep een opdracht? Hoe zag een atelier eruit? Werd er gewerkt met sjablonen of vaste elementen? Hoe verliep het werkproces? Wie bepaalde de kleuren, onderwerpen? Welke overige stofferingen waren van belang bij de keuzes? In hoeverre sloot het behang aan bij het bestaande interieur?

Marcelo Gimenes: “Veel vragen zijn niet meer te beantwoorden, daarom hebben wij ons verder verdiept in het de technieken en het maakproces. Door verschillende boeken en proefschriften te lezen maar ook door het bezoeken van musea en (particuliere) huizen krijgen wij een beter beeld. Zo kunnen bijvoorbeeld ook diorama's en (toneel)decorstukken helpen om de gebruikte technieken en effecten te vergelijken. Inmiddels hebben wij veel van deze theoretische modellen in praktijk gebracht. De lichtval, diepte, perspectief, kleurgebruik en andere effecten van weleer willen wij weer tot leven wekken middels onze eigen stijl. De persoonlijke wensen van onze opdrachtgevers en de architectuur spelen uiteraard ook een belangrijke rol bij het creëren van handgeschilderd behang. Door optische illusies en kleurgebruik kan een bepaalde sfeer opgeroepen worden. Door de juiste verhouding van het werk kan een ruimte gemanipuleerd worden. Kortom er valt nog veel te ontdekken.”