Kolonien Weldadigheid ontvangen Erfgoedlabel
Een koloniewoning. (Fotograaf Jan van Galen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort, doc.nr. 538393)
De Koloniën van Weldadigheid hebben het Europees Erfgoedlabel in ontvangst mogen nemen. Op 13 juni vond de officiële award ceremony plaats in Brussel voor locaties van twee opeenvolgende selectiejaren, 2019 en 2021, omdat de vorige award ceremony niet door kon gaan vanwege de coronamaatregelen.
In 2019 werden tien locaties toegevoegd aan de lijst, waaronder de Koloniën van Weldadigheid, en in 2021 werden twaalf locaties toegevoegd aan de lijst. In totaal hebben zestig locaties in Europa het Europees Erfgoedlabel. In Nederland hebben Herinneringscentrum Kamp Westerbork (sinds 2013), het Vredespaleis (sinds 2013) en het Verdrag van Maastricht (sinds 2017) reeds het Europees Erfgoedlabel.
Het Europees Erfgoedlabel wordt sinds 2013 toegekend aan erfgoedlocaties door heel Europa vanwege hun symbolische waarde voor Europa, hun rol in de Europese geschiedenis en de activiteiten die zij organiseren. De zeven Koloniën van Weldadigheid in Nederland en België vormen een transnationale thematische reeks, bestaande uit de Nederlandse koloniën Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord, Ommerschans en Veenhuizen, en de Belgische koloniën Wortel en Merksplas. In België zijn de Wortel en Merksplas-Kolonie de enige locaties in Vlaanderen met het Europees Erfgoedlabel.
Sociaal denken
De Koloniën van Weldadigheid hebben het Europees Erfgoedlabel gekregen omdat zij symbool staan voor de lange evolutie in het Europese denken over sociaal gemarginaliseerde mensen en de moeilijke erkenning van hun rechten als volwaardige leden van de maatschappij, zoals die nu in het charter van fundamentele rechten zijn opgenomen. Hiermee zijn de Koloniën van Weldadigheid een toonbeeld van Europese waarden.
De Nederlandse instellingen die nu al het verhaal van de koloniën vertellen en het Europees Erfgoedlabel uitdragen, zijn het Nationaal Gevangenismuseum in Veenhuizen en Museum de Proefkolonie in Frederiksoord. Voor België is dat het bezoekerscentrum in Merksplas.
Volgende selectieronde
De volgende selectieronde voor het Europees Erfgoedlabel zal plaatsvinden in 2023. Hiervoor zijn de nationale voorselecties gestart.
Elk land dat deelneemt aan het Europees Erfgoedlabel heeft een nationaal coördinator: in Nederland wordt deze functie vertegenwoordigd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Raad voor Cultuur en DutchCulture zijn nauw betrokken bij de coördinatie, nominatie en communicatie van het label.