Steenwelzijn reinigt monumentale oppervlakken

Reiniging van de twee leeuwen met drinkbak voor de paarden van het Raadhuis De Paauw in Wassenaar met het DOFF-systeem door Eros de Vink Restauratiewerken.

Steenwelzijn zal op MONUMENT 2025 aanwezig zijn en uitleg geven hoe allerlei oppervlakten gereinigd kunnen worden met behoud van de ondergrond. Met deze methode kan niet alleen vuil, maar zelfs een oude verflaag worden verwijderd.

“De mogelijkheden zijn legio”, vertelt Wouter Kist van Steenwelzijn. Hij heeft al diverse jaren ervaring met deze methode en wordt soms voor de vreemdste klussen gevraagd. “Tot en met historische DDR-flats in Neubrandenburg aan toe. Daar moesten wanden worden gereinigd waarin destijds rode steentjes uit de bodem in het beton waren ingelegd. Bij reinigingsproeven vielen de steentjes eruit en met dit systeem niet. Aannemer Allguth Service GmbH kocht dus een DOFF systeem, met training voor zijn mensen. Ook in Nederland doen we monumentale projecten, maar we reinigen ook houten vlonders op het water in Giethoorn. Zo hebben we al heel wat werken gedaan die je met andere apparatuur of methodes niet zo netjes voor elkaar krijgt en waarvoor partijen soms al heel lang een oplossing zoeken.”

Lage druk, hoge temperatuur

Het geheim van de smid is dat Steenwelzijn werkt met lage druk en hoge temperatuur. “En dat is iets anders dan wat in Nederland veelal gebruikelijk is. Overal om je heen zie je hogedrukapparatuur, soms met een stoomfunctie. Veel specialisten gebruiken de term ‘werken met gepaste druk’. Eigenlijk komt dat er op neer dat de lansafstand tot de muur wordt vergroot, omdat de enorme hoeveelheid water in combinatie met de hogedruk schade veroorzaakt. Door de lansafstand is er dan geen temperatuur meer over in het water om nog een reinigende werking te hebben. Met het DOFF systeem kunnen we tot op een centimeter afstand van de wand werken.”

“De watertemperatuur kan daarbij zelfs oplopen tot 150 graden, met een instelbare druk die veelal slechts rond de 25 bar ligt. “Het uitganspunt is steeds weer het behoud van de ondergrond. We gebruiken geen reinigingsmiddelen. Het is uitsluitend de hoge temperatuur van het water die het doet.”

Monumenten

Kist kan legio voorbeelden noemen. “Je kunt deze methode zelfs toepassen in de levensmiddelenindustrie voor het reiniging van rvs om chemicaliën te vermijden. De hoge temperatuur doet zijn werk. Datzelfde geldt voor scheepsbodems die op de werf moeten worden ontdaan van een harde laag aangroei. Maar de apparatuur is ooit speciaal ontwikkeld voor monumenten en daar richten we ons voorlopig vooral op. Bij monumenten zijn ondergronden vaak oud en kwetsbaar terwijl het belangrijk is ze in goede staat te behouden. Dat kan de steen zijn of juist de voegen of een dak, maar we hebben zelfs wel eens bladgoud gereinigd, verwerkt in het mozaïek van een ornament. Ook ontdoen we vaak natuurstenen plinten/trasraam, zoals Bentheimer zandsteen, van ooit aangebrachte coatings. Dampdichte laklagen veroorzaken namelijk vaak vochtproblemen en vorstschade.”

De werking van de methode is overigens allang bewezen. “We halen onze apparatuur en kennis uit Engeland, waar dit al sinds de jaren 80 wordt toegepast en het de standaard is als het gaat om monumentaal erfgoed. Het heeft echter nooit het vasteland van Europa bereikt. Wij zijn nu importeur van het Engelse Stonehealth; vandaar ook dat we de naam Steenwelzijn hebben gekozen.”

Het is echter niet alleen de apparatuur maar ook de operator die zorgt voor het succes. “Je moet niet alleen precies weten hoe je de installaties per project nauwkeurig afstelt, maar ook beschikken over gedegen materiaalkennis – dat is echt onmisbaar.”

Training

Om de Steenwelzijn-methode meer bekendheid te geven staat Kist met Steenwelzijn op MONUMENT 2025. “Het is voor het eerst dat we op een beurs staan, maar wij denken dat deze methode meer bekendheid verdient en gaan dan ook graag in gesprek met geïnteresseerden. Onze missie is het behoud van woningen, monumenten, erfgoedlocaties, en infrastructuur door het aanbieden van innovatieve apparatuur en duurzame producten. We zijn hierin niet alleen leverancier, maar ook deskundig adviseur. Men kan bij ons de apparatuur aanschaffen, met een gedegen training met certificaat voor de Operator. Zo’n training is belangrijk, voor veilig en efficiënt werken, maar ook om de klant de garantie te kunnen geven dat er gewerkt wordt volgens een protocol en een methode die er op gericht is de ondergrond intact te laten. Daarbij is de apparatuur ook nog eens goedkoper dan veel hogedrukapparatuur waarmee gespecialiseerde reinigingsbedrijven veelal werken.”